ALB
ENG
Kujtimet e viteve ’70 sigurisht mbeten ato më të bukurat, pasi përkojnë me vitet e rinisë. ..të një gjenerate që guxoi të ketë ëndrrat e saj duke kthyer shikimin drejt perëndimit. ..në këtë atmosferë, kur unë studioja për pikturë në liceun artistik ‘ Jordan Misja” në Tiranë, kisha dëgjuar për një këngëtar e kitarist shumë të talentuar që quhej Franko. Kur regjisori i RTSH-së Ylli Pepo më propozoi që të bëhesha pjesë e xhirimit të vidioklipit të këngës ‘ Adresa “ të Françesk Radit, e emocionuar dhe mjaft e gëzuar që isha përzgjedhur për t’u bërë pjesë e filmimit, shpreha mbështetjen për bashkëpunim. Kthehem tashmë 47 vjet përpara dhe kujtoj plot nostalgji pjesën më të bukur të jetës që ikën dhe nuk vjen më, rininë. Ato pak familje që kishin televizorë, vizitoheshin shpesh nga miqtë dhe miqtë e miqve për të ndjekur programet në stacionet italiane si canzonissima, apo festivalin e san remos, ndërsa në radio dëgjonim hit parade. Pra rinia e Tiranës ishte e përgatitur për të vlerësuar këngëtarin e ri Françesk Radi. Këngët e tij “ Adresa “ e “ Biçikleta “ , patën sukses të madh dhe kur klipet e para u shfaqën në televizion, Franko u quajt Adriano Çelentano shqiptar.
Kishte entuziazëm ndër të rinjtë që ëndërronin një jetë perëndimore. Kjo shfaqej dhe në modën e kohës, në veshjet dhe flokët e gjata, pantallonat si këmbanë e të tjera dukuri të kohës që diktatura më pas nuk i pëlqeu dhe i çensuroi. Unë isha shumë e re për të kuptuar arësyen atëhere. Isha vetëm 17 vjeç . Më dukej fare normale të rrisja flokët e gjata, por tualeti apo silikoni ishin të paimagjinueshme për ne në atë kohë. Bukuria jone ishte natyrale, larg tualetit të ç’do forme...
Edhe xhirimet erdhën natyrshëm dhe e ndjeva veten të përfshirë në një atmosferë të bukur. E pse jo, e quaj veten me fat që ishim në sintoni të plotë me çfarë ndodhte përtej detit. Muzika, zëri dhe teksti i këngëve të Frankos shprehte pikërisht ato aspirata. Sapo isha kthyer nga xhirimet e dokumenterit “ Shqipëria turistike “, që filmohej nga kinostudio “ Shqipëria e re “.
Kujtoj vendet e xhirimit të klipit, rrugën e liceut , apo të Radio Tiranës, një nga rrugët më të bukura të Tiranës edhe sot e kësaj dite. Më kujtohet edhe tek ura e madhe e Lanës, tek rruga e Elbasanit e të tjera rrugë. Si tani kujtoj veshjen time. Ishte një fustan i bardhë në kontrast me flokët e gjata ngjyrë gështenjë. Ishte një lino e hollë e qepur nga rrobaqepsja ime sipas formave të trupit e nga beli e poshtë zgjerohej. Kishte vetëm një fileto blu të hollë rreth qafës. Atëhere ishin gjyshja dhe nëna ime që kuronin veshjet e mia. Duhej të vrapoja dhe operatori Gazmir Shtino më filmonte. Xhirimet për personazhet e klipit janë bërë veç e veç. Isha vetëm unë dhe natyra , gjë që më bëri të ndjehem e lirë në lëvizjet e mia. Franko më vete, unë po ashtu. Por duke ditur mirë tekstin, kordinonim bukur lëvizjet. Klipi pati shumë sukses. Më kujtohet që rrugës gjithë rinia që më shikonte më këndonte: ku e ke shtëpinë moj vajzë... foto nga klipi u botuan në një nga revistat e kohës...nuk e kujtoj se në cilën... Ishin bardh e zi. Shumë nga të rinjtë i kishin prerë fotot nga revista dhe i mbanin nëpër kuleta si hajmali. Më mer e qeshura edhe tani kur e kujtoj. Ishte viti 1972. Kishte entuziazëm ndër të rinjtë që ëndërronin një jetë perëndimore. Pas festivalit të 11 – të , bashkë me kritikat e shumta , përfshi edhe këngën “ Kur dëgjojmë zëra nga bota “,të kantautorit Radi, krijimtarinë e tij muzikore, e çensuruan, përfshi edhe klipet e para, vërtet të bukur e mjaft të suksesshëm.
Megjithë përpjekjet dhe kërkimet e shumta të regjisorit Pepo, ato nuk u gjendën kurrë në arkivin e TVSH-së. Ku të jenë zhdukur vallë ato krijime që veç bukurisë së krijimtarisë muzikore të të riut të talentuar Françesk Radi, mbartnin brenda edhe bukurinë e një rinie vërtet plot ëndrra, si rinia e çdo brezi. Peng e kemi humbjen e atyre klipeve si dëshmi e një gjurme se ne të rinjtë e fillimviteve “70 të shekullit të kaluar, vërtet nuk ndryshonim nga brezi ynë në perëndim.